অধিকাৰ

জীৱ শ্ৰেষ্ঠ আমি মানুহ

মানুহৰ পৃথিৱীত অমানৱীয় কাণ্ড

অৱহেলিত হৈ ৰয় মাথো নাৰী

অদিকাৰৰ বাবে আৰম্ভ হয় সংগ্ৰাম

নাৰীয়েতো স্বাধীনতা বিচাৰে

জীয়াই থকাৰ স্বাধীনতা

নাৰী অবিহনে থাকিবনে এই পৃথিৱী।

— দিপাশ্ৰী দত্ত

       শিশুলীলা
      লেখক: শ্ৰীশ্ৰী শঙ্কৰদেৱ

।।শিশুলীলা।।

।।শ্ৰীশ্ৰীকৃষ্ণায় নমঃ।।

শ্লোক।।

শ্ৰীকৃষ্ণায় বাসুদেৱায় দৈৱকীনন্দনায় চ।

নন্দগোপাকুমাৰায় গোবিন্দায় নমো নমঃ।।

নমঃ পঙ্কজনাভায় নমঃ পঙ্কজমালিনে।

নমঃপঙ্কজনেত্ৰায় নমস্তে পঙ্কজঙ্ঘয়ে।।

বসুদেৱসুতং কৃষ্ণং কংস-চানুৰমৰ্দ্দনম্।

দৈৱকীপৰমানন্দং কৃষ্ণং বন্দে জগতগুৰুম্।।

হৰি ৰাম ৰাম ৰাম।।

মুকং কৰোতি বাচালং পুঙ্গুং লঙ্ঘয়তে গিৰিং।

যত্কৃপা তমহং বন্দে পৰমানন্দমাধমং।।

ঘোষা৷৷

কৃষ্ণ গোপাল কৰুণাময় ৰাম ৰাম হৰি৷৷১৷৷

পদ৷৷

কৃষ্ণৰূপে দৈৱকীত ভৈলা অৱতাৰ৷

শঙ্খ চক্র গদা পদ্ম কৰত তোমাৰ৷৷

পীত-বস্ত্ৰে শোভে আতি শ্যাম কলেৱৰ৷

কমল-লোচন চাৰু অৰুণ অধৰ৷৷১৷৷

সুন্দৰ নাসিকা কৰ্ণে মকৰ-কুণ্ডল৷

কণ্ঠত কৌস্তুভ শিৰে কিৰীটি উজ্জল৷৷

আপাদ-লম্বিত বন-মালা জ্বলে গলে৷

শোভে আতি শ্ৰীবৎস বহল বক্ষস্থলে৷৷২৷৷

চাৰু চাৰি ভুজ জ্বলে আজানু-লম্বিত৷

কৰিকৰ সম উৰু বৰ্ত্তুল বলিত৷৷

চৰণ-কমল যেন নৱ পদ্ম-কোষ৷

যাক দেখি ভকতৰ পৰম সন্তোষ৷৷৩৷৷

প্ৰসন্ন বদনে জ্বলে অলকা-তিলক৷

বসুদেৱে দেখিলন্ত অদ্ভূত বালক৷৷

পৰি দুয়ো প্ৰাণী পাছে কৰিলন্ত তুতি৷

পিতৃত কহিলা প্ৰভু সমস্তে যুগুতি৷৷৪৷৷

ভৈলা শিশু-ৰূপ তৈতে প্ৰভু নাৰায়ণ৷

কোলে লৈয়া বসুদেৱ লৰল তেখন৷৷

ভাগিল নিহল ভৈল মেলান কপাট৷

দেখি ভয়ে যমুনা আপুনি দিলা বাট৷৷৫৷৷

বৰিষে কণিকা মেঘে ওপৰত গাজে৷

ফণায়ে ধৰিলা ছত্ৰ আসি সৰ্পৰাজে৷৷

যশোদাৰ তৈতে উপজিলা যোগমায়া৷

অতি অচেতনে নিদ্ৰা গৈলা নন্দ-জায়া৷৷৬৷৷

তাহানে শয্যাত নিয়া থৈলন্ত তোমাক৷

বসুদেৱে আনিলন্ত নন্দৰ কন্যাক৷৷

শিশুভাৱে গোকুলত ক্রীড়িলা অপাৰ৷

সাধিলা অনেক প্ৰীতি নন্দ যশোদাৰ৷৷৭৷৷

অচিন্ত্য-মহিমা হৰি পুৰুষ পুৰাণ৷

লীলা কৰি অনেক দৈত্যৰ লৈলা প্ৰাণ৷৷

কংসৰ পাঞ্চনি পাই যত দৈত্য আসে৷

তুমি অগনিত যেন পুৰি মৰে ঝাসে৷৷৮৷৷

আসিলেক পূতনা মোহিনী নাৰী-বেশে৷

স্তন দিয়া শিশু মাৰি ফুৰে দেশে দেশে৷৷

কোলে ধৰি তোমাক দিলেক স্তন দান৷

স্তন পানে পূতনাৰ শুষিলাহা প্ৰাণ৷৷৯৷৷

শকটৰ তলে থৈলা যশোদা শুৱাই৷

লাথি হানি শকট পেহ্লাইলা ওভোতাই৷৷

হেন দেখি যশোদা সুন্দৰী মহাদুখে৷

আথে-বেথে কোলে লৈয়া স্তন দিলা মুখে৷৷১০৷৷

কৃষ্ণৰ কিঙ্কৰে কহে শঙ্কৰে যুগুতি৷

ৰাম নাম বিনে নাহি কাহাৰো মুকুতি৷৷

হেন জানি নিৰন্তৰে এড়ি আন কাম৷

পাতক ছাড়োক ডাকি বোলা ৰাম ৰাম৷৷১১৷৷

পাৰ কৰা ৰঘুনাথ সংসাৰ সাগৰে৷৷2

পদ৷৷

চক্রবাত অসুৰে কৃষ্ণক নিলা হৰি৷

আকাশত মাৰিলা গলত চেপি ধৰি ৷৷

কৃষ্ণক হিয়াত লৈয়া পৰিলা ভূমিত৷

জুড়াইল তোমাক পায়া যশোদাৰ চিত্ত ৷৷১২

ছলে হামি তুলি তুমি দেখাইলা মাৱত৷

মুখৰ ভিতৰে আছে সমস্ত জগত৷৷

কম্পিল শৰীৰ যশোদাৰ হেন দেখি৷

পৰম বিস্ময় হুয়া মুদিলন্ত আখি৷৷১৩

বসুদেৱে পঠাইলা আসিল গৰ্গ ঋষি৷

গোপ্য কৰি জাতকৰ্ম্ম কৰিলা হৰিষি৷৷

কহিলা নন্দৰ আগে যত গুণ-গ্ৰাম৷

বিধিৱতে তোমাৰ থৈলন্ত কৃষ্ণ নাম৷৷১৪

আণ্ঠু কাঢ়ি ৰিঙ্গা পাৰি ফুৰা ব্ৰজ মাঝে৷

সোণাৰ ঘুঙ্গৰাচয় কঙ্কালত বাজে৷৷

বৃষৰ শুনিয়া নাদ চমকি উলটি৷

আথে-বেথে ধৰা গৈয়া মাৱক সাৱটি৷৷১৫

থিয়দঙ্গা দিয়া পাছে তুমি দামোদৰ৷

অনৰ্থ কৰিয়া ফুৰা গোৱালীৰ ঘৰ৷৷

আনন্দতে সমস্ত গোৱালীগণে আসি৷

কৃষ্ণৰ অকীৰ্ত্তি যশোদাৰত দেয় হাসি৷৷১৬

কি ভৈল তোমাৰ ইটো তনয় দুৰ্জ্জন৷

কৃষ্ণৰ নিমিত্তে আউৰ নৰহে জীৱন৷৷

গাই নতু দোহন্তে দামুৰি মেলে গই৷

গৃহ পশি চুৰি কৰি খান্ত দুগ্ধ দই৷৷১৭

বানৰকো খুৱাৱে গোৱিন্দ কিনো চাণ্ড৷

ঢুকি যেৱে নপাৱৈ মনত নাহি তুষ্টি৷

সিকিয়াৰপৰা আনে উড়লত উঠি৷৷১৮

শৰীৰৰ ৰত্নগণে ফুৰে পসৰাই৷

আন্ধাৰতো খুকজি পান্ত লুকান নযায়৷৷

বস্তুক নপাইলে খুজি মাৰন্ত ছৱালি৷

গৃহত বৰ্চ্ছিয়া পলাই যান্ত বনমালী৷৷১৯

মাৱৰ কোলাত আছা তুমি জগন্নাথ৷

সভয়-নয়ন হুয়া চপৰাইলা মাথ৷৷

হেন দেখি যশোদা পুত্ৰক নোবোলয়৷

আনন্দে ৰহিলা হাসি পুত্ৰ মুখ চায়৷৷২০

ডৰিবাক দেখিয়া পুত্ৰক বৰনাৰী৷

বুকুত সাৱটি ধৰিলন্ত চুমা পাৰি৷৷

মাধৱৰ শিশুলীলা শুনা সৰ্ব্বলোক৷

বোলা হৰি হৰি যত পাতক ছাড়োক৷৷২১

ঘোষা৷৷

কেশৱ কৃষ্ণ কৰুণাসিন্ধু৷

ত্ৰাহি জগন্নাথ অনাথ বন্ধু৷৷৩

পদ৷৷

এহিমতে ব্ৰজে আনন্দে হৰি৷

কৰন্ত ক্রীড়া শিশুৰূপ ধৰি৷৷

যত গোপশিশু বলাই আদি৷

সৱে ভৈল গৈয়া কৃষ্ণৰ বাদী৷৷২২

যশোদাৰ আগে দিলেক খল৷

খাইলেক কৃষ্ণে মাটি একদল৷৷

শুনিয়া যশোদা সুন্দৰী হাসি৷

পুত্ৰৰ হাতত ধৰিলা আসি৷৷২৩

কেনে মাটি কাইলি অৰে গোপাল৷

কোবাই আজি তোৰ ফাড়িবো ছাল৷৷

শুনিয়া কৃষ্ণৰ হৰিল মাত৷

চক্ষু টেৰ কৰি মাৱক চান্ত৷৷২৪

ভয়তে যেন কাম্পে হাত-ভৰি৷

যশোদা দেখে পুত্ৰ গৈলা ডৰি৷৷

মুখক চাহন্তে লাগয় বেথা৷

কিয় মাটি খাইলি সোধন্ত কথা৷৷২৫

লগৰ শিশু বোলে সমুদায়৷

বলায়ো বোলে তোৰ জ্যেষ্ঠ ভাই৷৷

মাতন্ত কৃষ্ণে যশোদাক চাই৷

মিছা মাতৈ সৱে শুনিও আই৷৷২৬

কদাচিতো মঞি নখাওঁ মাটি৷

দাদা বলভদ্ৰে বোলন্ত ঘাটি৷৷

পতিয়ান নাই চোৱা বিচাৰি৷

হেন শুনি মাতে যশোদা নাৰী৷৷২৭

বায়ো বেন্ত যেৱে মাটি নখাইলি৷

শুনিয়া শিশু-ৰূপী বনমালী৷৷

চৱা মুখ বুলি মাৱক মাতি৷

বাইলন্ত বেন্ত প্ৰকাশিয়া আতি৷৷২৮

যশোদা সুন্দৰী দেখন্ত পাছে৷

সমস্ত জগত গৰ্ভতে আছে৷৷

সাতোখন দ্বীপ সাতো সাগৰ৷

গিৰি বন নদী গ্ৰাম নগৰ৷৷২৯

বায়ু সূৰ্য্য শশী দিশ আকাশ৷

তাৰাগণো তৈতে কৰে প্ৰকাশ৷৷

সমস্ত জীৱ জ্যোতি তেজ জল৷

সত্ব ৰজ তম ইন্দ্ৰিয়-বল৷৷৩০

মন বুদ্ধি কাল কৰ্ম্ম যতেক৷

সৱাকো গৰ্ভতে দেখে প্ৰত্যেক৷৷

যতেক ধেনু গোপ গোপীজাক৷

যশোদা দেখে তৈতে আপুনাক৷৷৩১

পৰৱৰ্তী অংশ